1. Giới thiệu về vườn quốc gia Cúc Phương

Vườn quốc gia Cúc Phương nằm cách Hà Nội 120km về phía Tây Nam, tiếp giáp với Ninh Bình, Hòa Bình và Thanh Hóa. Đây là khu bảo tồn thiên nhiên rộng lớn, lưu trữ nhiều loài động vật, thực vật đa dạng và phong phú của Việt Nam. Rừng Cúc Phương sở hữu nhiều cây cổ thụ nhiều năm, các loài chim tuyệt đẹp… là địa điểm tuyệt vời cho những chuyến dã ngoại ngoài trời.

Vườn quốc gia Cúc Phương có diện tích là 25.000ha và cũng là rừng quốc gia đầu tiên của Việt Nam. Đặc trưng của Cúc Phương là rừng mưa nhiệt đới, xanh quanh năm cùng quần hệ động thực vật vô cùng phong phú và đa dạng. Có không ít loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng cao đã được phát hiện và bảo tồn tại đây, trong đó nổi bật là loài voọc mông đen trắng được xem là biểu tượng của rừng Cúc Phương.

'

2. Thời gian lý tưởng để tham quan vườn Cúc Phương

Khoảng tháng 2 đến tháng 4 là mùa thích hợp để xem các loại chim như: gà lôi, gỉ cùi, khướu đá hoa, cắt nhỏ bụng trắng…

Cuối tháng 4 đầu tháng 5 là mùa bướm rừng ở Cúc Phương. Thời điểm này, vườn quốc gia Cúc Phương xuất hiện hàng nghìn con bướm đủ màu sắc tạo nên khung cảnh lộng lẫy, thơ mộng.

Từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm, thời tiết nắng đẹp tuy nhiên thỉnh thoảng có thể có mưa, bão, các bạn chú ý xem thời tiết trước khi đi là được

'

3. Di chuyển đến rừng Cúc Phương như thế nào?

'

Di chuyển bằng phương tiện cá nhân

Từ Hà Nội di chuyển theo quốc lộ 1A, đến ngã ba Gián Khẩu (huyện Gia Viên, cách thành phố Ninh Bình 10km) rồi tiếp tục rẽ vào quốc lộ 12A đi qua thị trấn Nho Quan 2km rồi rẽ trái là đến Cúc Phương. Phương tiện cá nhân có thể di sâu vào trong rừng theo tuyết nhất định nên khá tiện cho việc tham quan của bạn.

'

Di chuyển bằng xe khách

- Bắt xe trực tiếp từ bến xe Giáp Bát đi đến Cúc Phương, buổi sáng nhà xe Đức Hạnh 0912607066 khởi hành từ Giáp Bát lúc 10h, buổi chiều có nhà xe Phú Duyên 0988118215 khởi hành lúc 15h. Xe chạy thẳng nên các bạn có thể tới được Cúc Phương thuận lợi nhất

-Bạn có thể đến bến xe Giáp Bát đi tuyến xe Nho Quan – từ đây xuống xe tiếp tục bắt xe bus, taxi, xe ôm hoặc thuê xe máy để tới rừng Cúc Phương.

'

4. Địa điểm lưu trú tại rừng Cúc Phương

0

Trong rừng Cúc Phương

'

Khu cổng vườn

Khu cổng vườn là địa điểm khởi đầu cho tất cả mọi hoạt động trong vườn, xây dựng chương trình tham quan, đặt các dịch vụ như: Dịch vụ hướng dẫn tham quan, xem động vật hoang dã ban đêm, chèo thuyền kayak, chương trình văn nghệ dân tộc, xe đạp và mọi thông tin về Cúc Phương.

'

Khu Hồ Mạc

Cách cổng vườn 1,5km, khu hồ Mạc là nơi khá yên tĩnh, không khí trong lành với đầy đủ các dịch vụ ăn ngủ nghỉ. Hồ Mạc có cả phòng riêng và nhà sàn tập thể, nơi đây cũng có không gian để tổ chức hoạt động lửa trại giao lưu.

'

Khu trung tâm (Bống)

Xóm Bống cách cổng vườn khoảng 20km, đây là địa điểm cuối cùng trong tuyến đường xuyên rừng Cúc Phương. Trong này cũng có đầy đủ các dịch vụ ăn ngủ lưu trú, tuy nhiên khu vực này không có điện mà chỉ có máy phát được chạy khoảng 4 tiếng mỗi tối, mà ít khách quá thì họ cũng không chạy máy phát đâu nhé.

'

Bên ngoài rừng Cúc Phương

Gần nhất so với cổng rừng có khu Cúc Phương resort. Khu này thì không đẹp nhưng có thể nói là tạm ổn nhất nếu các bạn muốn ở đúng nghĩa resort, có bể bơi, có phòng dạng bungalow, có nhà hàng ăn uống cũng khá ngon.

'

5. Các hoạt động du lịch

'

Đi bộ trong rừng nguyên sinh

Cúc Phương đã xây dựng được nhiều tuyến đi bộ trong rừng, với nội dung và thời gian khác nhau, du khách có thể lựa chọn cho mình những tuyến phù hợp, một số tuyến đi bộ du khách có thể tự khám phá, tuy nhiên với sự hướng dẫn, giới thiệu của hướng dẫn viên, chắc chắn chuyến đi của du khách sẽ trở nên thú vị và ý nghĩa hơn. Tuyến cắm trại và ngủ đêm trong rừng, tuyến đi bộ dài ngày lên khu bảo tồn Ngọc Sơn, khu bảo tồn Pù Luông là những tuyến hấp dẫn được nhiều du khách quan tâm.

'

Du lịch sinh thái có sự tham gia của cộng đồng

Thiên nhiên Cúc Phương vô cùng quan trọng, là nguồn tạo lập sinh kế cho cộng đồng địa phương, du lịch sinh thái có sự tham gia của cộng đồng là giải pháp quan trọng, góp phần cải thiện đời sống nhân dân. Với một hoặc hai đêm nghỉ lại tại bản Mường, du khách đã góp phần tạo thu nhập cho người dân, hỗ trợ công tác bảo tồn và có cơ hội để tìm hiểu, khám phá những nét văn hoá bản địa độc đáo.

'

Xem động vật hoang dã ban đêm

Tuỳ thuộc vào điều kiện thời tiết, Vườn quốc gia có thể tổ chức chương trình xem động vật hoang dã ban đêm, thực hiện chương trình này du khách sẽ có cơ hội được nhìn thấy một số loài động vật hoang dã như: Sóc đen, Sóc bay, Hoẵng, Culi và một số loài thú ăn thịt nhỏ.

'

Xem chim

Cúc Phương là một trong những điểm đa dạng nhất về khu hệ chim ở miền Bắc Việt Nam, với 308 loài đã được phát hiện và thống kê, trong đó có nhiều loài quý hiếm như: Gõ kiến đầu đỏ, Gà lôi trắng, Niệc nâu, Đuôi cụt bụng vằn…, đặc biệt có nhiều là loài đặc hữu của Việt Nam và Đông Dương. Thời điểm tốt nhất để xem chim là buổi sáng sớm và chiều tối.

'

Đạp xe trong rừng

Một trong những hình thức khám phá bí ẩn của thiên nhiên Cúc Phương đó là đạp xe đạp trong rừng. Đạp xe trong rừng sẽ mang lại cho du khách không chỉ những cảm giác yên tĩnh, cảm nhận thực sự về thiên nhiên mà còn giúp cho du khách có được những cơ hội để bắt gặp những loài động vật khó gặp ở Cúc Phương. (Du khách có thể thuê xe đạp địa hình tại phòng lễ tân).

'

Bơi thuyền kayak

Nghỉ lại tại Cúc Phương, du khách có thể tham gia nhiều hoạt động giải trí, thư giãn. Chèo thuyền kayak trên hồ Mạc và hồ Yên Quang là một trong những hoạt động hấp dẫn được nhiều du khách ưa thích.

'

6. Những địa điểm tham quan khi đến Rừng quốc gia Cúc Phương

'

Các trung tâm bảo tồn

'

Trung tâm du khách

Được xây dựng do tổ chức AusAid và FFI tài trợ và đây cũng là Trung tâm giáo dục du khách đầu tiên được thành lập ở Đông Dương. Đây là điểm tham quan và cũng là nơi làm thủ tục cần thiết trước khi vào thăm rừng.

'

Vườn thực vật

Là khu vực được xây dựng nhằm sưu tập gây trồng các loài cây quý hiếm của Cúc Phương, Việt Nam và Thế giới. Đây là một trong ba vườn thực vật tầm cỡ của thế giới theo danh sách được công bố năm 1997. Tuyến đường thăm vườn dễ dàng, với quãng đường đi bộ là 3 km.

'

Trung tâm cứu hộ thú Linh Trưởng 

Có nhiệm vụ cứu hộ từng cá thể các loài thú Linh Trưởng quý hiếm (Voọc mông trắng, Voọc Hà Tình, Voọc đen tuyền, Voọc Lào, Voọc Cát Bà, Voọc Chà vá chân xám…) từ tịch thu bắt giữ; thả động vật về với tự nhiên; nghiên cứu về thú Linh Trưởng như việc tìm kiếm thức ăn, tập tính sinh hoạt, môi trường, không gian sống.

'

Trung tâm bảo tồn Rùa

Trung tâm có diện tích 7000 m² bao gồm các khu chuồng nuôi, bể nước, các trang thiết bị chuyên biệt phục vụ cho công tác nhân nuôi cho hơn 1000 cá thể rùa thuộc 22 trong số 26 loài rùa bản địa tại Việt Nam. Hầu hết các cá thể này đã được các cơ quan chức năng thu giữ từ các vụ buôn bán trái phép hoặc được ấp nở thành công tại trung tâm. 

'

Trung tâm Giáo dục Bảo tồn Thú ăn thịt và Tê tê đầu tiên tại Việt Nam

Cách Trụ sở Vườn quốc gia Cúc Phương 500m, du khách có thể dễ dàng đặt lịch tham quan Trung tâm Giáo dục Bảo tồn Thú ăn thịt và Tê tê để tìm hiểu và khám phá vẻ đẹp của các loài động vật hoang dã đang bị đe dọa tại Việt Nam. Du khách có thể thăm các loài động vật được cứu hộ trong khu vực chăm sóc dài hạn, xem dấu chân và trải nghiệm tiếng kêu của các loài Thú ăn thịt và Tê tê .

'

Bảo tàng Cúc Phương

Là địa điểm nghiên cứu, tham khảo mẫu vật quan trọng cho học sinh, sinh viên, các chuyên gia về bảo tồn, thực vật, động vật tham quan và học tập. Bảo tàng Cúc Phương có vị trí trong khuôn viên của Vườn Quốc gia Cúc Phương. Bảo tàng đã được xây dựng mới phục vụ công tác lưu trữ và bảo quản mẫu như: côn trùng, bướm, xén tóc, chuồn chuồn, ve sầu, bọ que, chim, các loài thú khác như gấu, báo, khỉ, voọc,… Bảo tàng Cúc Phương đang lưu giữ hơn 50 mẫu khảo cổ học trong đó có mẫu dương bản Bò sát răng phiến có niên đại 230 – 250 triệu năm trước. Bảo tàng Cúc Phương hiện đang lưu giữ 122 mẫu ngâm, 82 mẫu động vật, 2900 mẫu côn trùng các loại, hơn 12.000 mẫu tiêu bản thực vật.

'

Các hang động tiền sử

'

Động Người Xưa

Là một di tích cư trú và mộ táng của người tiền sử, là trang văn hoá độc đáo trong lịch sử phát triển của nhân loại và là một di sản quý giá nằm trong đối tượng bảo vệ của rừng Cúc Phương.

'

Hang Con Moong

Bởi bên ngoài cửa hang có một khối đá lớn nhô ra trông giống hình con thú nên được đặt tên là hang Con Moong (hang con thú theo tiếng Mường). Đây cũng là nơi cư trú của người tối cổ, đồng thời cũng là di chỉ khảo cổ quan trọng được xếp dạng di tích quốc gia.

'

Hang Mang Chiêng

Là di tích mộ táng của cư dân thời đại Đá mới có tổ hợp công cụ đá gần với văn hóa Hòa Bình, chứa nhiều hiện vật, di cốt động vật, di cốt người.

'

Động Trăng Khuyết

Nhìn từ xa nhìn cửa động có hình trăng khuyết, động nằm ở sâu phía trong rừng

'

Động Sơn Cung

Là hang động nằm trên tuyến tham quan cây chò ngàn năm.

'

Động Phò Mã

Là hang động đẹp với nhiều nhũ đá tự nhiên. Để vào động phải đi qua hồ Yên Quang 3, vượt qua thung lũng và núi đá.

'

Động Thủy Tiên

Được tạo nên do hoạt động núi đá vôi, có nét đẹp được cho là giống cung vua Thủy Tề với những tiên nữ dưới nước.

'

Các cây cổ thụ đặc trưng

'

Cây đăng cổ thụ

Là một cây đại thụ cao 45m, đường kính tới 5m và có bộ rễ nổi trên mặt đất chạy dài chừng 20m. Từ cổng theo đường ô tô, qua động Người Xưa chừng 2 km, phía bên trái là đường dẫn đến cây đăng cổ thụ dài 3 km. Vượt qua 5 dốc đá, với nhiều quần xã thực vật. Đó là cây bảy lá một hoa (thất diệp nhất chi hoa); là những dây leo thân gỗ đường kính 20–30 cm dài khoảng 100m, chỉ có ở Cúc Phương. Trên đường tới cây đăng có thể quan sát những loài chim quý như nuốc bụng đỏ, gõ kiến đầu đỏ, gà lôi trắng hoặc thú như đon, sóc đen, sóc bụng đỏ, voọc mông trắng…

;

Cây chò ngàn năm

Là cây đại thụ cao 45m, đường kính 5m và có chu vi hơn 20 người ôm mới hết. Từ trung tâm theo một con đường mòn trong rừng già để đến cây chò. các bạn sẽ gặp trên đường dây leo bàm bàm khổng lồ với đường kính gốc 0,5m, chạy dài 1 km vắt ngang rừng và loài Đa bóp cổ. Hạt đa nảy mầm trên các hốc cây khác. Khi rễ của chúng đã bám đất phát triển rất nhanh, dần bóp chết cây chủ. Các bạn còn được chiêm ngưỡng những cây Chò chỉ cao tới 70m, thân thẳng, tròn đều. Thời gian cả đi và về cho tuyến này hết gần 3 tiếng.

'

Cây sấu cổ thụ

Là cây đại thụ cao 45m, hệ thống rễ bạnh vè được phân ra từ thân cây ở độ cao khoảng 10m rồi phát triển chạy dài tới 20m. Trên đường đến Cây sấu, các bạn cũng được chiêm ngưỡng những dây leo thân gỗ; những loài Đa góp cổ; những loài thực vật phụ sinh như tầm gửi, tổ diều, phong lan; các loài chim như gõ kiến đầu đỏ, đuôi cụt bụng vằn…

'

Đỉnh Mây Bạc

Đỉnh mây bạc có độ cao 648m, từ đỉnh ta có thể ngắm nhìn bao quát toàn cảnh khu vườn quốc gia cùng với cố đô Hoa Lư và chùa Bái Đính. Tuy nhiên đường lên đỉnh Mây Bạc.

'

Hồ Yên Quang – động Phò Mã

Đi ngược ra đường Nho Quan khoảng 7km, đến cầu Tri Phương rẽ về phía Tây là đến hồ Yên Quang. Đi tiếp qua Thung lá tới chân dãy núi đá vôi là động Phò Mã có nhiều dốc đá khá khó đi, thế nên nơi đây chỉ thích hợp với những người có sức khỏe tốt.. Động Phò Mã là công trình kiến trúc ảo diệu của thiên nhiên tạo hóa với vô số nhũ đá có hình thù thú vị.

'

Bản Mường

Cúc Phương cũng là nơi sinh sống của cộng đồng người Mường với nhiều nét văn hóa đặc trưng độc đáo như nhà sàn, ruộng bậc thang, khung dệt thổ cẩm…

'

Ăn gì ở Rừng Cúc Phương?

Ở Cúc Phương các bạn có thể thưởng thức cơm cháy, thịt dê núi đặc sản và ốc núi đặc biệt chỉ có ở đây. Ngoài ra vẫn còn rất nhiều món ăn hấp dẫn khác như gà vườn nướng, cá rô chiên giòn nhắm cùng với chén rượu gạo Mường…

'

 Nguồn: sưu tầm